Over Zero Waste

De term zero waste is ontstaan in het begin van de jaren ’90 als gevolg van de toenemende aantal vuilstortplaatsen en afvalverbrandingsovens in de wereld. Pioniers in de Filipijnen, Australië en Amerika zochten naar mogelijkheden om de groeiende aanvoer van afval te voorkomen en te verminderen. Recycling en hergebruik zijn inmiddels bekende praktijken, maar minder bekend is het belang van herontwerpen van producten waarbij rekening wordt gehouden met hergebruik van de grondstoffen na de levensduur van een product.

De zero waste beweging heeft zich in de afgelopen 10 jaar internationaal georganiseerd. Dat heeft geresulteerd in geaccepteerde definities, prioriteiten en modellen. Zo heeft de Europese Commissie in 2013 ‘Towards a circular economy, a zero waste program’ gepresenteerd. Dit programma stelt doelen voor het stimuleren van recycling en zorgvuldiger omgang met grondstoffen. De grote voordelen van het zero waste programma, naast de milieudoelen, zijn de stimulering voor van de lokale werkgelegenheid en innovatie door de ontwikkeling van nieuwe business modellen. Ook de Nederlandse overheid ondersteunt in haar plan ‘van afval naar grondstof’ het circulaire economische model en de plannen van de Europese Commissie. Alhoewel het beleid van de nationale en internationale overheden de goede kant op gaan, gaat de daadwerkelijke uitvoering van de lokale zero waste plannen té langzaam. De belangrijkste redenen hiervoor zijn:

Het is moeilijk om een cultuurverandering te realiseren.

Ons huidige lineaire manier van produceren, consumeren en weggooien laat zien dat wij ons niet voldoende bewust zijn van de eindigheid van onze grondstoffen en de eindigheid van deze mate van vervuiling. Recycling alleen is niet voldoende! We zullen de nieuwe manier, het circulaire denken, veel beter onder de aandacht moeten brengen. Een top-down verandering zal mede gedreven moeten worden door een bottom-up beweging.

Samenwerking met de gemeenschap

Ons huidige afvalbeleid is momenteel té veel gericht op efficiëntie en het ontlasten van de burgers, terwijl de burgers zich juist wél zorgen over afval zouden moeten maken! Gemeenten en afvalverwerkers moeten samen met haar burgers gaan onderzoeken hoe wij ons afval beter kunnen gaan scheiden. Zeker in grote steden en in flats kun je eigenlijk alleen restafval in de eigen straat kwijt.

Informatie, educatie en modellen

Alhoewel duurzaamheid tegenwoordig op elk product en in elke bedrijfsfolder staat is het onduidelijk wat onze eigen rol zou moeten zijn. We begrijpen inmiddels wel dat gebruik van duurzame energie goed is, maar dat we anders moeten produceren, consumeren en anders met afval moeten omgaan is onvoldoende duidelijk.

Definitie

Zero Waste (nul afval) is een ethisch, economisch, efficiënt en visionair doel. Het dient als richtlijn voor mensen in het veranderen van hun levensstijl en dagelijkse praktijk voor het nabootsen van duurzame natuurlijke cycli, waar alle afgedankte materialen zijn ontworpen om te worden hergebruikt als grondstoffen voor anderen. Zero Waste betekent het ontwerpen en beheren van producten en processen om structureel giftige stoffen in het afval te voorkomen en te elimineren. Afval dient niet verbrand of begraven te worden. Uitvoering van Zero Waste betekent het elimineren van alle lozingen in grond, water of lucht die een bedreiging vormen voor de gezondheid van de planeet, mens, dier of plant.